Massamoord is geen onderwerp voor een sluitende theorie

In zijn nieuwe boek Compartimenten van vernietiging doet Abram de Swaan een ultieme poging om massamoordenaars te begrijpen. “De Sociologie heeft geen ethische dimensie.”In Compartimenten van vernietiging smeedt hij zijn voorwerk tot een geheel, in een poging om tot een theorie van massaal geweld te komen. “Of het boek goed genoeg is, weet ik niet. Maar ik kan eerlijk zeggen: beter kan ik niet.” Waarom bleef het onderwerp hem zo bezighouden? In een eerder interview, met dagblad trouw in 2010, wees de Swaan (1942) op zijn biografie: hij was als kind ondergebracht bij een pleeggezin omdat zijn ouders zaten ondergedoken. “Misschien hadden ze mij ook moeten hebben”, opperde hij hierin. Nu zegt hij: “Het is ook een terrein dat door de sociologie verwaarloosd is. Als een onderwerp echt pijn doet, laten we het over aan criminologen. Maar mijn colleges over genocide bleven studenten trekken. Het is de morele toetssteen, het absolute kwaad.”