De protestantse ethiek en de geest van het kapitalisme
Le nouvel Ésprit du Capitalisme (1999) van Luc Boltanski en Eve Chiapello is een van de meest besproken sociologische boeken van de laatste jaren. Daarin wordt betoogd dat de geest van het kapitalisme zich sinds de jaren zestig heeft gewijzigd en de economische orde op een andere manier legitimeert. De grote inspiratiebron voor dit boek was uiteraard Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus van Max Weber, dat nu voor het eerst in het Nederlands is vertaald. Weber schetst een protestants arbeidsethos dat onontbeerlijk was voor de overgang van een feodale naar een kapitalistische productiewijze. Zo had Calvijn gelovigen ingepeperd dat zij als rentmeesters van God een gedisciplineerd en spaarzaam leven moeten leiden en de goederen van de Heere efficient dienen te beheren zonder er buitensporig van te genieten. Voor wie geinteresseerd is in de vraag welke geest individuen tegenwoordig predisponeert voor de neoliberale fase van het kapitalisme is dit boek zeer lezenswaardig, omdat Weber toont hoe de psychogenese en sociogenese met elkaar samenhangen. Net als de oude geest van het kapitalisme correspondeert zijn nieuwe geest met een specifieke persoonlijkheidsstructuur die ervoor zorgt dat de status quo wordt gereproduceerd. Het is jammer dat deze vertaling niet is voorzien van een inleiding die wijst op de actualiteit van het beroemde boek van Weber en het plaatst in de context van diens oeuvre.