In toenemende mate dringt popmuziek door tot erfgoedinstellingen zoals musea en archieven. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Sociologie Magazine-redacteur Arno van der Hoeven.

Erfgoed popmuziekVan der Hoeven verdedigt donderdag 27 november 2014 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam zijn proefschrift ‘Popmuziekherinneringen: Plaatsen en praktijken van popmuziekerfgoed, cultureel geheugen en identiteit’. In zijn onderzoek laat hij ook zien dat popmuziekerfgoed bijdraagt aan de identiteitsvorming van mensen.

Popmuziek en herinnering Voor zijn proefschrift onderzocht Van der Hoeven de sterke relatie tussen popmuziek en herinnering. Liedjes roepen vaak emoties uit het verleden op. Veel mensen verbinden muziek aan specifieke herinneringen uit hun leven. Het komt dan ook steeds vaker voor dat erfgoedinstellingen muziekcultuur tentoonstellen of bewaren voor volgende generaties, muziek als cultureel erfgoed dus.Voorbeelden zijn de David Bowie-expositie in het Victoria and Albert Museum in London, de overzichtstentoonstelling over de Haagse band Golden Earring in het Haags Historisch Museum en diverse Nederlandse poparchieven. Het onderzoek van Vander Hoeven maakt deel uit van het internationale HERA-onderzoeksproject Popular Music Heritage, Cultural Memory and Cultural Identity (POPID) van prof.dr. Susanne Janssen.

Muziekcultuur Van der Hoeven bestudeerde fenomenen als nostalgie, muziektentoonstellingen en dancefeesten voor oudere muziekfans en interviewde onder meer erfgoedprofessionals, DJ’s, fans en muziekverzamelaars. Hij concentreerde zich hierbij niet alleen op de gevestigde culturele instellingen, maar onderzocht ook de vele erfgoedprojecten die zijn opgezet door muziekliefhebbers zelf. In diverse Nederlandse plaatsen en regio’s zijn er initiatieven om de lokale muziekcultuur vast te leggen in boeken en archieven.

Popmuziek en internetVan der Hoeven verklaart de opkomst van dergelijke projecten tegen de achtergrond van ontwikkelingen die zorgen voor een toenemende diversiteit in erfgoedactiviteiten. Internet heeft het zo makkelijker gemaakt voor lokale gemeenschappen en fans om hun muziekcultuur te presenteren. Daarbij zijn erfgoedmusea zich meer gaan richten op hedendaagse cultuur en het alledaagse leven van lokale gemeenschappen. Popmuziek is voor hen een aantrekkelijke manier om een nieuw publiek aan zich te binden.

Popmuziek en identiteit In zijn onderzoek laat Van der Hoeven zien dat popmuziekerfgoed bijdraagt aan identiteitsvorming. Voor veel mensen is muziek een rode draad in hun leven. De muziek die zij luisterden tijdens de jeugdjaren blijft van grote betekenis later in hun leven. Ook is muziekerfgoed verbonden met de identiteit van plaatsen en regio’s. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan ‘beatstad’ Den Haag en de palingpop uit Volendam. Van der Hoeven concludeert dat popmuziek niet meer alleen van de jongeren is. Met een geschiedenis die meer dan 50 jaar teruggaat, is popmuziek een cultuurvorm die meerdere generaties verbindt.