Ik wilde in mijn promotieonderzoek aan de Universiteit  Hasselt de empirische validatie van de nomadische loopbaan  onderzoeken: in hoeverre is de nomadische loopbaan  een realiteit dan wel fictie? Een tweede onderzoeksvraag  was: wat betekent de nomadische loopbaan voor  vrouwen? De dataverzameling vond plaats in de Vlaamse  ICT-sector. Deze sector is niet toevallig gekozen. Ik wilde  een sector onderzoeken waarvan de kans groot was dat  we de nomadische carrière er zouden aan treffen. Dit onderzochten  we aan de hand van een schriftelijke enquête  bij bedrijven over de samenstelling van hun werknemersbestand,  diepte-interviews met managers over hun  loopbaanverloop en een representatieve enquête onder  werknemers.  Wat blijkt? De nomadische loopbaan komt vaak voor in  de ICT-sector, maar is zeker niet de dominante carrièrevorm.  Ook een aantal van onze verwachtingen over de  determinanten van de nomadische loopbaan komt niet uit. 

Een hoge opleiding bindt

In de literatuur wordt het concept nomadische loopbaan  gebruikt om de veranderingen te beschrijven die zich  voordoen in de hogere regionen van de arbeidsmarkt.  Maar bij lager geschoolden die in precaire jobs werken  is het nomadische gehalte van de loopbaan traditioneel  hoger. Wij hebben ook gevonden dat het nomadische  gehalte van de loopbaan nog steeds hoger is bij laaggeschoolden  dan bij hooggeschoolden. Dit betekent dat we  weinig steun vinden voor het gebruik van de nomadische  loopbaan als een nieuw concept.  Gezien het tekort aan informatici hadden we verder verwacht  dat het nomadische gehalte van de loopbaan van  werknemers in de ICT-sector het hoogst is bij de respondenten  met een hogere technische opleiding zoals bijvoorbeeld  ingenieurs, informatici of wiskundigen. In theorie  kunnen werknemers met deze begeerde kwalificaties immers  gemakkelijk van job veranderen. Wanneer we enkel  naar het diploma kijken, blijkt ook dit niet te stroken met  onze hypothese. Het nomadisch gehalte van de loopbaan  is lager bij respondenten met een technisch diploma dan  bij respondenten zonder technische scholing. Bedrijven  slagen er in om technisch gediplomeerden aan zich te  binden.  Een derde verwachting van de grondleggers van het concept  nomadische loopbaan betreft het vrijwillige karakter  van baanwisselingen. Wij ondervonden echter dat het  nomadische gehalte van de loopbaan hoger is bij respondenten  die aangeven dat ze ooit ongewild van functie zijn  veranderd. 

Glibberige lianen

Betekent de nomadische loopbaan het einde van het glazen  plafond? In het oerwoud van de carrièremogelijkheden  hebben mensen niet alleen ladders, maar ook goede  lianen nodig om van de ene afdeling naar de andere of  van de ene werkgever naar de volgende te kunnen springen.  Die lianen bestaan uit goede informele netwerken,  flexibiliteit, zowel inhoudelijk als op het vlak van arbeidsomstandigheden  en een positieve houding ten opzichte  van levenslang leren. Lianen bieden echter weinig houvast  en daarom ging ik na of de handvaten van mannen  even glibberig zijn als de handvaten van vrouwen. Uit de  kwalitatieve interviews komt naar voren dat de nomadische  loopbaan heel tijdsintensief is. Een vrouw begon zich  bijvoorbeeld tijdens haar bevallingsverlof voor te bereiden  op een nieuwe baan. 

Tijd is een gegendered gegeven waardoor vrouwen met  een gezin gemiddeld genomen een nadelige positie hebben  ten opzichte van mannen. Informele netwerken winnen  aan belang wanneer standaard carrièrepaden afbrokkelen.  Het opbouwen en onderhouden van deze netwerken  is tijdrovend.  De tijdsfactor wordt nog versterkt door de snelle technologische  veranderingen in de ICT-sector. Dit heeft tot  gevolg dat werknemers zich continu moeten bijscholen.  Vaak moet dit in de vrije tijd gebeuren. Loopbaanonderbrekingen  worden daardoor problematisch. Dat geldt voor  alle werknemers, maar extra voor degenen met een nomadische  loopbaan, omdat zij vaker van baan wisselen. 

De baas

Naast de belemmeringen biedt de nomadische trend ook  kansen voor vrouwen. Ze kunnen externe carrièrestappen  nemen als ze intern niet de mogelijkheid hebben om  de gewenste loopbaan op te bouwen. Dat werd bevestigd  door de respondenten, die van bedrijf veranderden als ze  inhoudelijk niet de gewenste functie konden uitoefenen.  Een van de respondenten die van baan veranderde, verwoordt  het zo:  ‘Ik ging bij de grote baas langs. Hij wou mij absoluut  houden, maar er waren geen banen over die ik graag wilde  doen. Ik antwoordde: “Behalve die van u, heb ik alle  banen hier al gedaan”.’  Ten slotte bieden externe carrièrestappen eveneens de  mogelijkheid om hogerop te komen.

Zowel vrouwen als  mannen gebruiken lianen om blokkades in het bedrijf uit  de weg te gaan. In die zin is een nomadische loopbaan  niet iets waarin vooral vrouwen hun heil vinden en ook  niet dé oplossing voor vrouwen die op het glazen plafond  botsen.ele onderzoek naar de sekse-segregatie vertoont  twee belangrijke lacunes. Het